**Polikistik Over Sendromu (PKOS)**

Polikistik over sendromu (PKOS), bir kadının adet döngüsünü, doğurganlığını, hormonlarını, insülin üretimini, dolaşım sistemini ve görünümünü etkileyen bir durumdur. Kadınların hem erkek hem de kadın hormonları vardır, ancak PKOS olan kadınların erkeklik hormonları daha yüksek düzeydedir ve düzensiz veya hiç adet görmezler ve yumurtalıklarında küçük sıvı dolu kistler yaşarlar. Doğurganlık çağındaki kadınların %5 ila %10'unda PKOS olduğu tahmin edilmektedir.

Polikistik Over Sendromunun Sebepleri Nelerdir?

Ne yazık ki, PKOS’un kesin nedeni bilinmemektedir. PKOS’ta genetik bir faktör olabilir, ancak daha ileri testlere ihtiyaç vardır. PKOS olan birçok kadın kilo sorunlarıyla da mücadele eder; araştırmacılar şu anda vücudun insülin yapma yeteneği ile PKOS arasındaki ilişkiyi araştırmaktalar. PKOS’un bir belirtisi, vücudun çok fazla insülin üretmesidir. Bu, akne, saç büyümesi, kilo alımı ve yumurtlama sorunlarına neden olabilecek aşırı erkek hormonları üretimine neden olabilir.

Polikistik Over Sendromu Semptomları Nelerdir?

Polikistik over sendromunun belirtileri şunlardır:

Seyrek, düzensiz veya hiç adet görmeme
Düzensiz veya hiç yumurtlama olmaması nedeniyle kısırlık
Yüz, boyun, karın, sırt, eller ve ayaklarda artan tüylenme
Akne, yağlı cilt ve kepek
Pelvik ağrısı
Kilo alımı/obezite- normalde bel çevresinde
Yüksek kolestorol
Yüksek kan basıncı
Seyrekleşen saç
Boyun veya koltuk altlarında bulunan cilt etiketleri
Boyun, kollar, uyluklar ve/veya göğüslerde bulunan koyu veya kalın deri
Uyku apnesi

Polikistik Over Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Ne yazık ki, şu anda PKOS’u teşhis etmek için spesifik bir test yoktur. Normalde PKOS tanısına, sağlık uzmanınız tıbbi öykü aldıktan, fizik muayene, pelvik muayene, ultrason ve çeşitli kan testleri yaptıktan sonra ulaşılır. Kan testleri hormon ve glikoz (şeker) seviyelerini kontrol eder. Fizik muayene sırasında, sağlık uzmanı yumurtalıkları ve rahim astarını inceleyecektir. Herhangi bir anormal bulgu genellikle bir ultrason ile doğrulanır.

Polikistik Over Sendromu Teşhisi Konan Kadınlar İçin Hangi Tedaviler Mevcuttur?

PKOS’un tedavisi yoktur, ancak diğer sorunların önlenmesi için yönetilebilir. Tedavi planı, bir kadının yaşadığı semptomlara göre belirlenir. Bir doktor, kadının durumuna bağlı olarak bir plan veya birden fazla plan kullanabilir.

Aşağıdaki liste yaygın tedavi seçeneklerini içerir:

Sağlıklı yaşam tarzı ve kilo: Sağlıklı bir kiloyu korumak da PKOS’u yönetmenin bir yoludur. Sağlıklı bir diyet ve egzersiz kiloyu yönetebilir, vücudun insülini daha etkili kullanmasına, glikoz seviyelerini düşürmesine ve adet dönemlerini düzenlemesine yardımcı olabilir.
Doğum kontrol hapları: Gebe kalmaya çalışmayan kadınlar doğum kontrol hapı almaya başlamayı faydalı bulabilir. Bunlar adet dönemlerini düzenlemeye ve akne ve saç büyümesini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bir kadın hapları almayı bırakırsa semptomlar geri gelebilir. Sadece progesteron içeren doğum kontrol hapları düzensiz adet dönemlerine yardımcı olabilir, ancak akne veya anormal saç büyümesine yardımcı olmaz.
Doğurganlık ilaçları: PKOS’taki birincil doğurganlık sorunu yumurtlama olmamasıdır. Bununla birlikte, başka sorun olmadığından emin olmak için ek doğurganlık testi yapılabilir. Yumurtalıkların yumurta salmasına yardımcı olmak için farklı ilaçlar reçete edilebilir, ancak bu tür ilaçları alan kadınların çoğul gebelik riskinin arttığını bilmeleri gerekir. PKOS olan bir kadının gebe kalmasına yardımcı olmak için in vitro fertilizasyon (IVF- bir yumurtanın sperm tarafından, vücut dışında suni olarak döllenmesi) da kullanılabilir.
Diyabet ilaçları: Metformin/Glukofaj, glikoz ve erkek hormonlarının üretimini düzenleyebilir. Anormal saç büyümesi yavaşlar ve yumurtlama birkaç ay içinde geri gelebilir. Metformin almak, bir kişinin şeker hastası olmasına neden olmaz.
Artan tüy büyümesi veya çok fazla erkeklik hormonu için ilaçlar: Bu ilaçlar yalnızca bir kadın hamile kalmaya çalışmıyorsa kullanılmalıdır. Elektroliz veya lazer epilasyon gibi tıbbi olmayan tedaviler istenmeyen tüylerin tedavisinde etkilidir. Yeni saçların çıkmasını önlemek için hormonlar alınabilir. Bir kadın hamileyse veya hamile kalmaya çalışıyorsa, istenmeyen tüyler için herhangi bir saç tedavisi yaptırmadan önce sağlık uzmanına danışmalıdır.
Ameliyat: Ameliyat normalde tedavinin ilk basamağı olarak kullanılmasa da, laparoskopik bir prosedür (yumurtalığa küçük bir elektrik akımının uygulandığı) düşünülebilir. Yumurtalığın küçük bir kısmı yok edilir, bu da erkek hormonlarının üretimini azaltabilir ve yumurtlamayı artırabilir. Aşırı tüylenmeye yardımcı olmayacağı gibi yumurtalıklarda yara dokusu oluşması riskini de taşır. Normalde, sonuçlar yalnızca birkaç ay sürer ve ardından semptomlar geri döner.

Polikistik Over Sendromu Hamileliği Nasıl Etkiler?

PKOS olan kadınların düşük yapma, gebeliğe bağlı hipertansiyon, gestasyonel diyabet ve erken doğum riskinde artış olduğu görülmektedir.

PKOS, Bir Kadını Başka Herhangi Bir Durum İçin Risk Altına Sokabilir mi?

PKOS teşhisi konan kadınların endometriyal kanser, diyabet, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve kalp hastalığı geliştirme riski daha yüksek görünmektedir. Semptomların mümkün olan en kısa sürede kontrol altına alınması, bir kadının bu diğer durumlardan herhangi birini geliştirme şansını azaltabilir.