Yumurtalık Kanseri

Kanser, mutasyona uğramış hücrelerin vücutta anormal ve hızlı bir şekilde büyüdüğü ve bir organdan veya bölgeden diğerine yayılabileceği bir hastalığı ifade eder. Yumurtalık kanseri, kadının yumurtalıklarında bu tür kanserin başladığı yer olarak adlandırılır.

Yumurtalık Kanseri Nedir?

Yumurtalık kanseri, kadın vücudunun olgunlaştığı ve yumurtaları serbest bıraktığı ve belirli hormonları ürettiği yumurtalıklarda gelişen kanseri ifade eder. Ayrıca, yakındaki fallop tüplerinden veya peritondan (karın içindeki organları örten doku) kaynaklanan kanserlere de atıfta bulunabilir.

Yumurtalık Kanseri Semptomları Neler?

Yumurtalık kanserinin erken, belirgin semptomlar yoktur. Kanser büyüyüp yayıldıkça semptomlar ortaya çıkabilir veya daha belirgin hale gelebilir. Bazı belirtiler hamilelik belirtilerini taklit eder ve şunları içerir:

Şişkinlik
Vajinal kanama veya akıntıdaki değişiklikler
Daha yüksek sıklıkta veya acil idrara çıkma
Pelvik/karın ağrısı veya basıncı
Sırt ağrısı
Çabuk doyma ve/veya yeme güçlüğü
Kabızlık
Mide ağrısı veya mide ekşimesi
Cinsel ilişki sırasında ağrı

Semptomlar yeniyse ve 2 haftadan uzun sürüyorsa veya ayda 12 defadan fazla ortaya çıkıyorsa endişelerinizi doktorunuza danışmanız önerilir.

Yumurtalık kanseri herhangi bir genle bağlantılı mı / kalıtsal mı?

Hem yumurtalık hem de meme kanserleri, meme kanseri duyarlılık genleri BRCA1 ve BRCA2 ile bağlantılıdır ve bu nedenle risk faktörü aktarılabilir. BRCA1 ve BRCA2'deki genetik mutasyonlar, bu iki kanser türünü geliştirme riskini artırır. PTEN (Cowden hastalığı); MLH1, MLH3, TGFBR2, MSH2, MSH6, PMS1 ve PMS2 (kalıtsal polipsiz kolon kanseri veya HNPCC/Lynch sendromu); STK11 (Peutz-Jeghers sendromu); ve MUTYH (MUTYH ile ilişkili polipozis).

Kalıtsal mutasyona uğramış genler, genel olarak kanserlerin %5 ila 10'una neden olur; diğerleri, bir kişinin vücudundaki bir hücrede başlayan ve hücre bölündüğünde mitoz yoluyla başka bir hücreye geçen edinilmiş mutasyonlarla meydana gelir.

Ailemde hastalık öyküsü varsa, bu hastalığı kesin olarak alacağım anlamına mı gelir?

Ailede yumurtalık kanseri öyküsü olması, onu kesinlikle geliştireceğiniz anlamına gelmez. Aile geçmişi, belirli kanser türlerini geliştirme şansınızı artıran sorunlu bir geni (BRCA1 veya BRCA2 gibi) miras alma olasılığınızın daha yüksek olduğu anlamına gelir. Yumurtalık veya meme kanseri olan aile üyeleriniz (annenizin veya babanızın tarafında) ne kadar fazlaysa, yumurtalık kanserine yakalanma riskiniz o kadar yüksektir.

Ailenizin tıbbi geçmişinin farkında olmak iyidir. Bu şekilde, hastalık geçmişiniz varsa, önleyici tedbirler veya bir tarama programı hakkında doktorunuzla görüşebilirsiniz. Doktorlarınız, yukarıda belirtilen kanserle ilişkili genlerde tipik genetik mutasyonlara sahip olup olmadığınızı görmek için bazı genetik testler yapmak isteyebilir.

Ailemin veya sadece benim sahip olduğum ve riskimi artırabilecek diğer hastalık veya kanserlerle bağlantılar var mı?

Kişisel meme, kolorektal veya rahim kanseri öyküsü, kişisel olarak yumurtalık kanseri geliştirme riskinin artması anlamına gelebilir. Yumurtalık, meme ve kolorektal kanserler gibi aile hastalıklarının yanı sıra MUTYH ile ilişkili polipler, HNPCC/Lynch sendromu, Cowden hastalığı ve Peutz-Jeghers sendromu da yumurtalık kanseri gelişme riskinin artması anlamına gelebilir.

Yumurtalık Kanseri İçin Diğer Risk Faktörleri Nelerdir?

Hiçbir risk faktörü yumurtalık kanseri olacağınızı garanti etmese de, yumurtalık kanseri geliştirme şansınızı artırabilecek birkaç şey (yukarıda bahsedilen genetik ve aile öyküsü dışında) şunlardır:

Artan yaş
En sık 40 yaşından sonra görülür.
Tanıların yarısı 63 yaş üstü kadınlarda görülür
Belirli üreme kilometre taşlarında yaş
12 yaşından önce adet görmeye başlamak
26-30 yaşına kadar hiç gebe kalmamak
50-52 yaşından sonra menopoza girmek
35 yaşından sonra gebe kalmak veya hiç hamile kalmamak ve doğurmamak
Obezite (vücut kitle indeksi >30 olan)
Sigara içmek - kadınlarda sigara içilmesiyle birlikte risk artar, ancak yalnızca bir tür yumurtalık kanseri için: müsinöz
Kısırlık tedavileri (hormonal) almak ve özellikle başarısız girişimlerin olması
Kısırlık
Çikolata kistine (Endometriozis) sahip olmak
Menopozdan sonra, özellikle 5-10 yıl üst üste hormon replasman tedavisi kullanmak
Genital bölgelere talk pudrası kullanılması
Androjen (erkeklik hormonları) içeren ilaçlar almak - bu daha büyük bir çalışma tarafından doğrulanmamıştır.
Bunlardan herhangi biri veya birkaçı sizin için geçerliyse ve belirtilerinizden endişe duyuyorsanız, yumurtalık kanseri riskiniz konusunda doktorunuzla konuşmayı ertelemeyin.

Yumurtalık Kanseri Taramaları Var mı?

Aile öykünüz, mutasyona uğramış BRCA1 veya BRCA2 veya yukarıda listelenen diğer genlerden herhangi biri veya önemli risk faktörleriniz varsa, taramalar sizin için yararlı bir araç olabilir. Aile öykünüz olsun ya da olmasın herhangi bir yumurtalık kanseri belirtisi fark ederseniz, bu tarama testlerinden bazıları belirtilerin nedenini bulmak için tanı aracı olarak da kullanılabilir:

Pelvik Muayene: Doktorunuz iki parmağını veya bir spekulum kullanarak herhangi bir genişleme veya düzensizliği saptamak için rahminizi ve yumurtalıklarınızı palpe edecektir.
Görüntüleme: Bilgisayarlı bir tomografi taraması veya ultrason kullanarak, doktorunuz herhangi bir anormallik olup olmadığını görmek için yumurtalıklarınızın görselini (boyut, şekil ve konum) alabilir.
Kan Testi: Bir yumurtalık kanseri hücresinin dış zarında bulunan bir proteinin (CA 125) varlığını kontrol eder.

Bu testlerden herhangi biri anormal veya pozitif sonuç verirse, bir tümörün varlığını doğrulamak için bir sonraki adım ameliyat olabilir.

Yumurtalık Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Yumurtalık kanseri genellikle sadece doğrulama ameliyatından sonra teşhis edilir. Yukarıdaki testlerden birinden yumurtalık kanseri şüphesi varsa, bir sonraki adım ameliyattır. Ameliyat sırasında onkolog, kanserin kötü huylu görünüp görünmediğini belirleyecek ve eğer öyleyse dokudan ve onu çevreleyen karın sıvısından bir örnek alacaktır. Ayrıca tümörün yayılıp yayılmadığını ve ne ölçüde yayıldığını görmek için çevredeki alanı da kontrol edecektir. Biyopsi/örnek, hücrelere mikroskop altında bakan ve tümörün iyi huylu (kanserli değil) veya kötü huylu (kanserli) olup olmadığını belirleyen ve kanserin derecesini belirleyen bir patoloğa gönderilir. Doktorunuz kanserin ne kadar yayıldığını, genetik yapısını ve diğer vücut sistemlerinizi nasıl etkilediğini belirlemek için daha fazla test isteyebilir.

Kanserden iki farklı şekilde bahsedilir: kanserin derecesi (hücrelerin ne kadar anormal hale geldiği) ve kanserin evresi (kanserin ne kadar yayıldığı).

Farklı Kanser Dereceleri Nelerdir ve Bunlar Ne Anlama Gelir?

Herhangi bir kanserin "derecesi", tümör hücrelerinin normal bir hücreye kıyasla ne kadar anormal hale geldiğini ifade eder. Vücuttaki normal bir hücrenin, hücrede bulunması için belirli proteinler, enzimler, RNA vb. Bir kanser hücresinde, yalnızca küçük hücresel/DNA değişiklikleri varsa, o zaman yine de daha "farklılaşmış" kabul edilir. Kanser hücreleri ne kadar anormalse, o kadar "farklılaşmamış" olurlar.

GX (belirsiz derece): Hücrelerin ne kadar farklılaştığını belirleyemez.
G1 (düşük dereceli): Hücreler iyi diferansiyedir.
G2 (orta dereceli): Hücreler biraz farklılaşmıştır.
G3 (yüksek dereceli): Hücreler zayıf bir şekilde farklılaşmıştır.
G4 (YÜKSEK dereceli): Hücreler farklılaşmamıştır.

Kanser derecesi ne kadar yüksekse, metastaz yapma (yeni yerlere taşınma ve orada büyüme) olasılığı o kadar yüksektir ve bu nedenle genellikle daha "agresif" kabul edilir. Kanserin evresine ve derecesine bağlı olarak, tedavi rejiminin kanserin hareketini en etkili şekilde öldürecek ve önleyecek şekilde ayarlanması gerekebilir.

Yumurtalık Kanserinin Farklı Evreleri Ne Anlama Geliyor?

Birine teşhis konulabilecek yumurtalık kanserinin dört aşaması vardır. Evreleme, kanserin vücutta ne kadar dolaşıp dolaşmadığına bağlıdır. Hastalığı olan kadınların çoğu, Evre II veya ötesine kadar teşhis edilemez. Aşağıda açıklanan aşamalar yalnızca yumurtalık kanserine özgüdür:

Evre I: Kanser bir veya her iki yumurtalıkla (veya fallop tüpleriyle) sınırlıdır

IA: sadece bir yumurtalık
IB: her iki yumurtalığı da içerir
IC: birini veya her ikisini birden içerir, ancak kanser hücreleri yumurtalık(lar)dan dökülmektedir. [IC1 - ameliyat sırasında tümör kapsülünün yırtılması; IC2 - ameliyattan önce tümör kapsülünün yırtılması; IC3 – periton sıvısında bulunan kanserli hücreler]

Evre II: Bir/her iki yumurtalıkta kanser ve pelvisin diğer bölgelerine yayılmış

IIA: fallop tüplerini ve/veya uterusu içerir
IIB: diğer pelvik organları içerir

Evre III: Karında kanser mevcuttur
Evre IV: Kanser, pelvis ve karın dışındaki alanlarda bulunur.

Tipik olarak, kanserin daha yüksek bir aşaması, daha yüksek bir kanser derecesi ile ilişkilidir. Yukarıda bahsedildiği gibi, tedaviniz kanserin hem derecesini hem de evresini yansıtacaktır. Ayrıca kanserin yerini ve ameliyatla ne kadarının çıkarılabileceğini de hesaba katacaktır.

Hangi Tedaviler Mevcuttur?

Tedavilere devam ederken veya öncesinde bir jinekolojik onkolog ile randevu almayı unutmayın. Bu doktorlar kadın üreme sistemi kanserlerinin tedavisinde uzmanlaşmıştır.

Yumurtalık kanseri için tipik bir tedavi döngüsü, ilk önce bir onkoloğun karın bölgesinde görülebilen tüm tümörleri çıkaracağı bir "kabartma" ameliyatını içerir. Cerrah, mümkün olduğu kadar çok kanseri ortadan kaldırmak için karın bölgenizden alınan herhangi bir görüntüleme taramasından faydalanacaktır.

Ameliyat tamamlandıktan sonra hasta, ameliyat sırasında çıkarılmayan kanser hücrelerini öldürmek amacıyla muhtemelen en az 6 kemoterapi seansı alacaktır. Yumurtalık kanseri için önerilen tedavi, kitle küçültme ameliyatı ve ardından 6 kemoterapi seansı olsa da, yumurtalık kanseri teşhisi konan kadınların %40'ından azı bu bakımı almaktadır.

Kemoterapi vücuda iki ana yoldan verilebilir:

Damar yoluyla: Bir damara (genellikle koldan) sokulan bir iğne yoluyla verilen kemoterapi ilacı, bir torbadan damla şeklinde ve damar yoluyla tüm sisteminize ulaşır.
İntraperitoneal: İlk olarak, ilacın doğrudan periton boşluğunuza (karın organlarının çoğunun bulunduğu yer) salınması için bir "port" ve kateter cerrahi olarak yerleştirilmelidir. Bu şekilde kemoterapi ilaçları, kanser bölgesine daha yoğun ve doğrudan bir etki sağlayabilir. Yayılımın çoğu periton içinde olduğundan, bu özellikle yumurtalık kanseri tedavisi için yararlıdır.

Bazen kemoterapi, ileri evre yumurtalık kanseri teşhisi konan birçok kadın için çok etkili bir tedavi rejimi haline gelen bu yolların her ikisi aracılığıyla verilir. Bunun sizin için doğru seçenek olup olmadığını doktorunuza sorun. Kemoterapi, kitle küçültme ameliyatından önce bir tedavi olarak kullanılıyorsa buna neoadjuvan kemoterapi denir.

Mevcut diğer tedavilerde olduğu gibi, radyasyon tedavisi genellikle yumurtalık kanserini tedavi etmek için kullanılmaz. Doktorunuzun radyasyon önerebileceği durumlar olabilir, ancak bu o kadar yaygın değildir. Anjiyogenez inhibitörleri (kanserli büyümeyi besleyecek yeni arterlerin ve damarların büyümesini durdurur) ve diğer spesifik hedefleme ilaçları dahil olmak üzere, spesifik teşhisiniz için önerilebilecek birkaç başka ilaç vardır.

Rahmin veya yumurtalıkların alınması sıklıkla önerilir mi?

Kanser hala sadece yumurtalıklarda, fallop tüplerinde ve/veya rahimde bulunuyorsa bu iki ameliyat önerilebilir. Kanser zaten bu organların ötesine yayılmışsa, gerekli olmayabilir veya bir doktor tarafından önerilmeyebilir.

Kanser erken yakalanırsa veya hala gençseniz ve çocuk sahibi olmak istiyorsanız, doktor yumurtalıklarınızı veya rahminizi almaktan vazgeçebilir. Çok fazla genetik sorun varsa (birçok kansere yatkınlık geni mutasyona uğramış/yaygın bir aile öyküsü varsa), yumurtalıklar alınmadığı takdirde kanserin daha sonra nüksedebileceği fikri de önerilebilir.

Bu genellikle tamamen tıbbi bir önleyici tedbirden çok kişisel bir seçim olarak görülür, bu nedenle seçenekleriniz ve ilgili riskler hakkında konuşmak için doktorunuzla görüşün.

Yumurtalık kanserini nasıl önleyebilirim?

Yumurtalık kanseri geliştirme şansınızı tamamen ortadan kaldırmanın bir yolu olmasa da (yumurtalıklarınızı aldırmak dışında), yumurtalık kanseri geliştirme riskinizi azaltabilecek bazı şeyler şunlardır:

Hormonal doğum kontrolü yollarını kullanmak.
3-6 aydan daha uzun süredir östrojen ve progesteron hapı kullanan kadınlarda (5 yıl veya daha uzun süre daha faydalıdır) risk azalır.
Doğum kontrol iğnesini herhangi bir süre (3 yıl veya daha uzun süre daha faydalı) kullanan kadınlarda risk azalmıştır.
Sigaradan kaçınmak.
Emzirme.
Hamile olmak ve en az bir çocuğu 35 yaşından önce doğurmak ve ilkini 26 yaşından önce doğurmak riski en çok azaltır.
Sağlıklı ve dengeli beslenmek. Bazı araştırmalar, düşük yağlı, yüksek sebze ve düşük kırmızı/işlenmiş et diyetlerinin bir kişinin genel kanser riskini azaltabileceğini düşündürmektedir.
Bu nedenle hormonal doğum kontrolüne karar vermeden önce doktorunuzla konuşun. Yumurtalık kanseri riski altındaysanız, hamilelik planlarınızı doktorunuzla görüşmeniz de akıllıca olacaktır. Yeni bir diyete veya yemek planına başlamadan önce doktorunuza danışmanız da önerilir.

Rahmim alındıysa yumurtalık kanseri olabilir miyim?

Evet, bir kadın rahmin alınmasından sonra bile yumurtalık kanserine yakalanabilir. Tipik bir rahim alınması, yumurtalıkların/fallop tüplerinin değil rahmin (ve muhtemelen serviksin) çıkarılması anlamına geldiğinden, yumurtalıklar hala vücuttadır. Yukarıda bahsettiğimiz yumurtalık kanseri gelişimi için bir risk faktörü, genellikle bir rahim alınmasından sonra ortaya çıkan, 5-10 yıldan uzun süreli (özellikle sadece östrojen olduğunda) hormon replasman tedavisidir.

Erken menopoza neden olan bir rahim alınması ve hormon replasman tedavisi, yumurtalık kanseri risk faktörleriniz hakkında doktorunuzla konuşun. Kansere yatkınlık genlerinde (BRCA1 ve BRCA2 gibi) herhangi bir mutasyon varsa, önlem olarak yumurtalıkların çıkarılmasını (tek veya çift taraflı) düşünebilirsiniz. Bu yaygın olarak önerilen bir ameliyat değildir ve doktorunuz bunu yalnızca yumurtalık kanseri geliştirme riski, yumurtalığın alınmasıyla ilişkili risklerden daha ağır basacak kadar yüksekse önerecektir.