Emzirme ve Sarılık

Bir bebeğin doğumundan sonra, doktorlar çoğunlukla yenidoğanı yakından izler. Doktorunuzun izleyeceği sorunlardan biri sarılıktır. Sarılık çoğu yenidoğanda normaldir. Ancak sarılık normalden kötü görünüyorsa, tekrar kontrol altına alınması için adımlar atılacaktır.

Sarılık emzirilen bebeklerde daha sık görülür ve biraz daha uzun sürer. Anne sütü ile beslenen bebekte sarılığın nasıl ele alınması gerektiği konusunda maalesef çelişkili bilgiler bulunmaktadır.

Yenidoğan Sarılığı Nedir?

Sarılık, yenidoğanlarda doğumdan sonraki 2-3 gün içinde ortaya çıkabilen bir durumdur. Sarılık, cildin veya gözlerin beyazının sararmasıdır. Bu, yenidoğanın kanındaki yüksek bilirubin seviyelerinden kaynaklanır. Sarılık normalde önce yüzde görülür ve daha sonra vücuttan göğse, karına, kollara ve bacaklara iner. Sarılık en iyi doğal ışıkta görülür ve koyu tenli bebeklerde tespit edilmesi daha zor olabilir. Sarılıktan şüpheleniliyorsa, doktorunuz kandaki bilirubin miktarını ölçmek için kan testleri yapacaktır.

Emzirilen Bebekte Sarılık Neden Olur?

Fizyolojik Sarılık

Fizyolojik sarılık, bebeklerde en sık görülen ve normal sarılık türüdür. Yaşamın ilk haftasında zamanında doğmuş bebeklerin %60'a kadarını etkileyebilir ve nedeni yüksek bilirubin seviyeleridir. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanmasıyla oluşan bir maddedir. Karaciğer tarafından işlenir ve uzaklaştırılır. Bir bebeğin karaciğeri bilirubini kan dolaşımından çıkarmak için yeterince verimli olmadığında sarılık gelişir. Bebek olgunlaşmaya başladığında ve alyuvar miktarı azaldığında, sarılık bebek üzerinde kalıcı bir etki bırakmadan hafifler. Bu genellikle doğumdan yaklaşık 1-2 hafta sonra olur.

Anne Sütü Sarılığı

Anne sütü sarılığı, fizyolojik sarılık geçtikten sonra devam eden sarılıktır. Sağlıklı, zamanında doğan, emzirilen bebeklerde görülür. Bu tür sarılığın bilinen bir nedeni yoktur, ancak anne sütündeki bilirubinin parçalanmasını engelleyen bir maddeyle bağlantılı olabileceği yönünde şüpheler vardır. Anne sütü sarılığı kalıtımsal olma eğilimindedir.

Ancak sarılığın bu şekli, anne sütünde bir sorun olduğu ve emzirmenin durdurulması gerektiği anlamına gelmez. Gerçek anne sütü sarılığı olan bebeklerin bir ksımında (tüm yeni doğanların yalnızca %0,5 ila %2,4'ü), yaklaşık 14 gün içinde bilirubin düzeylerinde yeniden bir artış görebilir. Bilirubin seviyeleri sonunda düşecektir. Anne sütü sarılığı doğumdan sonra 3-12 hafta sürebilir, ancak bebek iyi beslendiği ve bilirubin seviyeleri izlendiği sürece nadiren ciddi sorunlara yol açar.

Anne sütü sarılığı, yetersiz süt alımından kaynaklanan emzirme sarılığından da ayırt edilmelidir.

Emzirme Sarılığı

Emzirme sarılığı, bebeğin yeterince süt alamamasından kaynaklanır. Anne sütü sarılığı ile ilgisi yoktur. Yeterli miktarda anne sütü, bebeğin bağırsak hareketlerini artırır ve bu da bilirubin oluşumunun salgılanmasına yardımcı olur. Emzirme sarılığı, yeni doğmuş bir bebek emzirmeye iyi bir başlangıç yapmadığında, emzirmeyi yanlış yaptığında veya emzirmeyi engelleyen diğer ikame besinlerle desteklendiğinde ortaya çıkabilir. Emzirme sarılığı genellikle emzirmeyi artırarak kendi kendine düzelir.

Emzirilen Bebekte Sarılık Tedavisi Nasıl Olur?

Bilirubin seviyeleri 20 miligramın altında ise, zamanında doğan, sağlıklı bebekte anne sütü sarılığı ve emzirme sarılığı için sıklıkla aşağıdaki tedaviler kullanılır:

Emzirmeleri günde 8-12 defa olacak şekilde artırın. Bilirubin seviyelerini düşürmenin en iyi yolu, onu çıkarmaya yardımcı olmaktır. Artan emzirmeler, bilirubini salgılayacak olan bağırsak hareketlerinin artmasına neden olacaktır.

Bebeğin memeyi iyice kavradığından emin olun. Yanlış kavrama, bebeğin aldığı süt miktarını doğrudan etkileyebilir.

Emzirmeye ara verilmesi, emzirilen bir bebekte sarılık için nadiren etkili bir tedavi yöntemidir. Bir bebeğin bilirubin seviyeleri 20 miligram veya üzerine çıkarsa, fototerapi ile birlikte emzirmeyi 24 saat kesme önerisi kullanılabilir. Bu genellikle bilirubin seviyelerini önemli ölçüde düşürebilir. Anne, 24 saatlik sürenin sonunda emzirmeye devam edebilir.

Bir bebek prematüreyse veya başka sağlık sorunları varsa, tedavinin doktor tarafından takip edilmesi gerekir.

Emzirilen bebekte sarılığın azaltılması için önerilmeyen tedaviler:

Şekerli su takviyesi: Aslında bu, anne sütü alımını ve anne sütü üretimini engelleyerek sarılığı kötüleştirebilir. Ayrıca bilirubin düzeylerinin düşmesini geciktirebilir.
Emzirmeyi bırakmak: Sarılığı daha da kötüleştirebilir ve bir annenin çocuğuna mümkün olan en iyi beslenmeyi sağlama çabasını boşa çıkarabilir. Sarılığı azaltmanın en iyi yolu anne sütü ile sık ve verimli emzirmedir.

Anne Sütü Alan Bebekte Sarılık Önlenebilir mi?

Sarılık, tüm yeni doğan bebeklerin %50-70'inde görülür, bu nedenle oluşmasını önlemenin hiçbir yolu yoktur. Ancak ciddileşmesini ve ek müdahaleler gerektirecek boyutlara ulaşmasını önlemenin yolları vardır.
Doğumdan sonra mümkün olan en kısa sürede emzirmeye başlayın. Araştırmalar, emzirmeye doğumdan sonraki ilk saatlerde başlandığında daha az zorluk yaşandığını ve daha yüksek başarı oranı olduğunu göstermektedir.
Bebek tarafından memeye düzgün bir kavramanın sağlandığından ve bebeğin yeterli miktarda süt aldığından emin olun.
Bebeği ilk gün ve haftalarda sık sık besleyin. Bebek uykuluysa, tam beslenmeleri için onları uyanık tutmaya çalışın veya uyandırın.
Mümkünse emzirmeyi kesmekten kaçının.