Kısırlık ve Testis Bozuklukları

Erkek üreme dış organlarını etkileyen iki temel bozukluk vardır. Bunlar arasında penis bozuklukları ve testis bozuklukları yer alır. Penis ve testis bozuklukları, bir erkeğin cinsel işlevini ve doğurganlığını etkileyebilir.

İri zeytin büyüklüğünde iki oval organ olan testiler erkek üreme sisteminin bir parçasıdır. Penisin arkasında asılı duran gevşek deri kesesi olan skrotumun içinde bulunurlar. Testisler, testosteron da dahil olmak üzere erkek hormonlarını ve erkek üreme hücreleri olan spermi üretir. Testislerle ilgili sorunlar hormonal dengesizlikler, cinsel sorunlar ve kısırlık gibi ciddi hastalıklara yol açabilir.

Hangi Bozukluklar Testisleri Etkiler?

Testisleri etkileyen daha yaygın durumlardan bazıları testis travması, testis torsiyonu, testis kanseri, epididimit ve hipogonadizmdir.

Testis Travması Nedir?

Testisler vücudun dışında sarkan testis torbası içinde yer aldığından kas ve kemik korumasına sahip değildirler. Bu, en sık temas sporları sırasında olmak üzere, testislerin darbe almasını, tekmelenmesini veya ezilmesini kolaylaştırır.

Testislerdeki travma şiddetli ağrıya, morarmaya veya şişmeye neden olabilir. Çoğu durumda, testisler bir yaralanmanın şokunu ciddi bir hasar olmadan emebilir. Testis rüptürü (yırtılması) adı verilen nadir görülen bir testis travması, testis doğrudan bir darbe aldığında veya pelvisin sert kemiklerine karşı sıkıştırıldığında meydana gelir. Bu yaralanma, kanın testis torbasına sızmasına neden olabilir. Şiddetli vakalarda, rüptürü onarmak için ameliyat gerekebilir.

**Testis Torsiyonu (Dönmesi) Nedir?**

Testis torbası içinde, testisler her iki uçta da spermatik kord adı verilen bir yapı ile sabitlenmiştir. Bazen bu kordon bir testisin etrafına dolanarak testislere giden kan akışını keser. Testis torsiyonunun belirtileri arasında ani ve şiddetli ağrı, etkilenen testisin büyümesi, hassasiyet ve şişme sayılabilir.

En sık 25 yaş altı erkeklerde görülen bu durum, testislerin yaralanması ya da yorucu aktivitelerden kaynaklanabilir. Ayrıca belirgin bir sebep olmadan da ortaya çıkabilir.

Testis torsiyonu nasıl tedavi edilir?

Testis torsiyonu acil tıbbi müdahale gerektirir. Tedavi genellikle sorunun ameliyat yoluyla düzeltilmesini içerir. Durum teşhis edilir ve hemen düzeltilirse testis fonksiyonu kurtarılabilir. Testise giden kan uzun süre kesilirse testis kalıcı olarak hasar görebilir ve alınması gerekebilir.

Testis Kanseri Nedir?

Testis kanseri, testislerdeki anormal hücreler bölünüp kontrolsüz büyüdüğünde ortaya çıkar. Bazı durumlarda, bazı iyi huylu tümörler ilerleyebilir ve kansere dönüşebilir. Testis kanseri, erkeklerde veya genç erkek çocuklarında bir veya her iki testiste gelişebilir.

Testis kanserinin belirtileri nelerdir?

Testis kanserinin semptomları arasında testislerden herhangi birinde bir yumru, düzensizlik veya genişleme; testis torbasında bir çekme hissi veya olağandışı bir ağırlık hissi; kasıkta veya alt karın bölgesinde donuk bir ağrı; ve bir testis veya testis torbasında ağrı veya rahatsızlık vardır.

Testis kanserine ne sebep olur?

Testis kanserinin kesin nedenleri bilinmemekle birlikte hastalık için belirli risk faktörleri bulunmaktadır. Bir risk faktörü, bir kişinin hastalığa yakalanma şansını artıran herhangi bir şeydir. Testis kanseri için risk faktörleri şunlardır:

Yaş. Testis kanseri her yaşta ortaya çıkabilir, ancak en sık 15 ila 40 yaş arasındaki erkeklerde görülür.
İnmemiş testis. Testislerin doğumdan kısa bir süre önce testis torbasına inmemesi durumudur. Bu durum testis kanseri için önemli bir risk faktörüdür.
Aile öyküsü. Ailede testis kanseri öyküsü riski artırır.
Irk ve etnik köken. Beyaz erkeklerde testis kanseri riski, siyah erkeklere göre beş kattan, Asyalı-Amerikalı erkeklere göre ise iki kattan fazladır.

Testis kanseri için hangi tedaviler mevcuttur?

Testis kanseri, nadir görülen bir kanser türüdür ve yüksek oranda tedavi edilebilir ve genellikle iyileştirilebilir. Testis kanseri için en yaygın tedavi cerrahidir. Cerrahi tedavi, kasıktaki bir kesiden bir veya her iki testisin çıkarılmasını içerir. Bazı durumlarda, doktor karın bölgesindeki bazı lenf düğümlerini de çıkarabilir. Kansere saldırmak için yüksek enerjili ışınları kullanan radyasyon ve kanseri öldürmek için ilaçları kullanan kemoterapi diğer tedavi seçenekleridir.

Tek testisin alınması, cinsel ilişkide veya çocuk sahibi olmada sorunlara yol açmamalıdır. Kalan testis, sperm ve erkeklik hormonu olan testosteron üretmeye devam edecektir. Normal bir görünümü yeniden oluşturmak için, bir erkek, normal bir testis gibi görünen ve hissedilen, testis torbasına cerrahi olarak implante edilen bir testis protezine sahip olabilir.

Testis kanseri tedavisi ne kadar başarılıdır?

Testis kanseri tedavisinin başarısı, hastalığın ilk tespit edilip tedavi edildiği andaki evresine bağlıdır. Kanser, lenf düğümlerine yayılmadan önce bulunur ve tedavi edilirse, iyileşme oranı çok yüksektir, %98'den fazladır. Testis kanseri lenf bezlerine yayıldıktan sonra bile tedavi oldukça etkilidir ve %90'dan fazla iyileşme oranı vardır.

Testis Kanserini Erken Teşhis Etmek İçin Ne Yapabilirim?

Testis kanserini erken teşhis etmek için, tüm erkeklerin testislerinin boyutunu ve hissini bilmesi gerekir, böylece herhangi bir değişikliği tespit edebilirler. Çoğu doktor, testis kanserinin başarılı tedavisinde erken bir yumru fark etmenin önemli bir faktör olduğunu düşünür ve ergenlik çağından sonra tüm erkekler için rutin fizik muayenelerle birlikte aylık kendi kendine testis muayenelerini önerir.

Epididimit Nedir?

Epididimit, epididim iltihabıdır. Epididim, her bir testisin üzerinde ve çevresinde uzanan sarmal bir tüptür. Testislerde üretilen sperm hücrelerinin taşınması, depolanması ve olgunlaşmasında görev yapar. Epididim, testisleri vas deferens (sperm taşıyan tüpler) ile birleştirir.

Epididimit neden olur?

Epididimite genellikle klamidya ve bel soğukluğu dahil olmak üzere cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaynaklanan enfeksiyon neden olur. 40 yaş üstü erkeklerde en yaygın neden idrar yollarındaki bakterilerdir.

Epididimit belirtileri nelerdir?

Epididimit belirtileri testislerde ağrı ve şişmeyi içerir. Penisten akıntı, ağrılı idrara çıkma ve ağrılı ilişki veya boşalma da olabilir. Şiddetli vakalarda, enfeksiyon komşu testise yayılarak ateş ve apseye (irin toplanması) neden olabilir.

Epididimit nasıl tedavi edilir?

Epididimit tedavisi, antibiyotikler (enfeksiyona neden olan bakterileri öldüren ilaçlar), yatak istirahati, şişliği azaltmak için buz, skrotal destekçi ve antiinflamatuar ilaçları içerir. Epididimit cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, yeniden enfeksiyonu önlemek için eşlerin tedavi edilmesi gerekecektir.

Tedavi edilmezse epididimit, spermin testisten ayrılmasını engelleyebilen yara dokusu üretebilir. Bu, özellikle her iki testis de dahilse veya erkekte tekrarlayan enfeksiyonlar varsa, doğurganlıkla ilgili sorunlara neden olabilir.

Epididimiti nasıl önleyebilirim?

İlişki sırasında prezervatif kullanımı, klamidya veya belsoğukluğunun neden olduğu epididimiti önlemeye yardımcı olabilir.

Hipogonadizm Nedir?

Testislerin bir işlevi de testosteron hormonunu salgılamaktır. Bu hormon birçok erkek fiziksel özelliğinin geliştirilmesinde ve sürdürülmesinde önemli bir rol oynar. Bunlar arasında kas kütlesi ve gücü, yağ dağılımı, kemik kütlesi, sperm üretimi ve cinsel dürtü yer alır.

Erkeklerde hipogonadizm, testislerin yeterince testosteron üretmediği zaman ortaya çıkan bir durumdur. Birincil hipogonadizm, testislerin kendisinde bir sorun veya anormallik olduğunda ortaya çıkar. İkincil hipogonadizm, testosteron üretmek için testislere kimyasal mesajlar gönderen beyindeki hipofiz bezinde bir sorun olduğunda ortaya çıkar.

Hipogonadizm, fetal gelişim sırasında, ergenlik döneminde veya yetişkin erkeklerde ortaya çıkabilir.

Hipogonadizm ile hangi sorunlar ilişkilidir?

Yetişkin erkeklerde ortaya çıktığında, hipogonadizm aşağıdaki sorunlara neden olabilir:

Sertleşme sorunu
Kısırlık
Cinsel dürtüde azalma
Sakallarda azalma ve vücut tüylerinde uzama
Testislerin boyutunda veya sertliğinde azalma
Kas kütlesinde azalma ve vücut yağında artış
Kemik kütlesi kaybı (osteoporoz)
Büyümüş erkek meme dokusu
Kadınlarda menopoza benzer zihinsel ve duygusal belirtiler (ateş basması, ruh hali değişiklikleri, sinirlilik, depresyon, yorgunluk)

Hipogonadizme ne sebep olur?

Aşağıdakiler dahil olmak üzere çeşitli hipogonadizm nedenleri vardır:

Klinefelter sendromu. Bu sendrom, anormal cinsiyet kromozomlarının varlığını içerir. Bir erkeğin normalde bir X kromozomu ve bir Y kromozomu vardır. Y kromozomu, erkek cinsiyetini ve buna bağlı erkeksi özellikleri ve gelişimi belirleyen kodları içeren genetik materyali içerir. Klinefelter sendromlu erkeklerde, testislerin anormal gelişimine neden olan fazladan bir X kromozomu vardır.
Hemokromatozis. Bu durum kanda çok fazla demir olmasıyla görülür ve testislerin veya hipofiz bezinin arızalanmasına neden olabilir.
Testis travması. Testislerdeki hasar, testosteron üretimini etkileyebilir.
Kanser tedavisi. Kemoterapi veya radyasyon tedavisi, kanser için yaygın tedaviler, testislerin testosteron ve sperm üretimini engelleyebilir.
Normal yaşlanma. Hormonun düşüşü erkekler arasında büyük farklılıklar gösterse de, yaşlı erkekler genellikle daha düşük testosteron seviyelerine sahiptir.
Hipofiz bozuklukları. Kafa travması veya tümör de dahil olmak üzere hipofiz bezini (beynin ortasındaki küçük bir organ) etkileyen sorunlar, bezin testosteron üretmek için testislere hormonal sinyaller gönderme yeteneğini engelleyebilir.
İlaçlar. Bazı ilaçlar testosteron üretimini etkileyebilir. Bunlar, yaygın olarak kullanılan bazı psikiyatrik ilaçları içerir.

Hipogonadizm nasıl tedavi edilir?

Hipogonadizm tedavisi nedene bağlıdır. Erkek hormon replasmanı (testosteron replasman tedavisi) genellikle testis bozukluklarını tedavi etmek için kullanılır. Sorun hipofiz bezi ile ilgiliyse, hipofiz hormonları testosteron düzeylerini ve sperm üretimini artırmaya yardımcı olabilir.