Gebelikte İyot Eksikliği
Tiroit hormonlarının yapımında görev yapan ve önemli bir element olan iyodun eksikliğinde tiroit hormonların yapımı bozulur ve guatr denen, boynun ön tarafında bulunan tiroit bezinin fazla büyümesi rahatsızlığı meydana gelir. Gebelik döneminde tiroit hormonları yapı arttığından iyot ihtiyacı artmaktadır.
- Kabuklu deniz hayvanları
- Balık (Tuzlu su balıkları)
- Yumurta
- İnek sütü
- İyotlu sofra tuzu
- Peynir
- Yoğurt
- Dondurma
İyot eksikliği kişiye özel değil, topluma özel bir durumdur. Çünkü iyot deniz suyunda ve toprakta bulunur. Topraktaki iyot miktarına bağlı olarak farklı topraklarda yetişen besinlerde de iyot miktarı değişir. Bu sebeple iyot eksikliğine o bölgedeki besinler neden olmaktadır ve ülkemizde iyot eksikliği yaygındır. İyot eksikliği tanısı idrar testi ile konulabilmektedir.
İyot eksikliği guatr hastalığına ve hipotiroidizme sebep olabilir. Gebelik dönemindeki iyot eksikliği ise bebekte bazı sıkıntılara yol açabilir.
Gebelikte İyot Eksikliğinin Zararları
- Bebeğin kendi tiroit hormonunu üretmeye başlaması 16-18’inci haftayı bulur ve bu zamana kadar bebeğin gelişiminden annenin tiroit hormonları sorumludur. Bu hormonlar bebeğin nörolojik gelişimi açısından son derece önemlidir. Annedeki iyot eksikliği veya tiroit hormonlarından az olması durumunda bebeğin beyin gelişimi etkilenebilir.
- Annedeki iyot eksikliği veya tiroit hormonlarının az olması düşük gerçekleşme riskini arttırır.
- Bebekte bazı anomaliler ve doğum sonrasında zeka geriliği, öğrenme güçlüğü gibi problemler meydana gelebilir.
- İyot eksikliği olan anneden doğan çocukların, doğumdan sonra yeterli miktarda iyot almalarına rağmen öğrenme güçlüklerinin ve anlama yeteneklerindeki düşüşün devam ettiği görülmektedir.
İyot eksikliğinin tedavisi
İyot eksikliği ancak idrarla atılan iyot miktarına göre tespit edilebilir ve iyot eksikliği olan kişiye iyot direk olarak verilmez. Bunun yerine daha çok, ekmek, tuz ve suya iyot eklenerek bu eksiklik giderilmeye çalışılır. Eğer iyot eksikliğine bağlı guatr rahatsızlığı varsa tiroit hormon ilaçları ile bu hastalık tedavi edilir.
İyot eksikliği nasıl önlenir?
Tuzlara iyot eklenerek satılması bu rahatsızlığın engellenmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Hatta ülkemizde iyotlu tuz üretilmesi zorunlu olmuş, iyotsuz tuz üretilmesi yasaklanmıştır. İyot tuzun renk koku ve şeklini değiştirmediğinden iyotlu tuz kullanımında avantaj sağlamıştır. Ancak iyot güneş ışığından çabuk etkilenerek bozulduğundan tuzun şeffaf olmayan tuzluklarda ve karanlık ortamlarda saklanması gerekir.
Her geçen gün teşvik edilen daha az tuz kullanım kampanyaları sonucu az miktarda tuz kullanılsa bile bu miktar içerisindeki iyot miktarı alınması gereken iyot miktarını karşılamaktadır.
Bazı tür guatr ve bazı hipertitoidi hastalarında iyotlu tuz kullanımı sakıncalı olabileceğinden bu hastaların kullanımı için iyotsuz tuz üretimine izin verilmiştir. Bu hastalar haricinde normal insanların gereğinden fazla iyot almaları problem veya zehirlenmeye yol açmaz. Guatr veya hipertitoidi hastası anne adaylarının bu nedenlerle ilaç kullanması gerekip gerekmediğini doktorlarından öğrenmeleri gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki, multivitamin ilaçlarında iyot takviyesi bulunmamaktadır.
Benzer Yazılar